อัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมในวิถีชีวิตของชาวกูยในจังหวัดศรีสะเกษ
บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์ คือ เพื่อศึกษาอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมของชาวกูยในจังหวัด ศรีสะเกษ และเพื่อวิเคราะห์ประเพณีและวิถีชีวิตของชาวกูยในจังหวัดศรีสะเกษ โดยศึกษาเชิงเอกสารแล้วนำเสนอด้วยวิธีพรรณนาเชิงวิเคราะห์ ผลการศึกษา พบว่า 1) อัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมของชาวกูยในจังหวัดศรีสะเกษ มีหลากหลายมิติ เช่น ภาษา วัฒนธรรม พิธีกรรม ประเพณี ความเชื่อที่สั่งสมสืบทอดกันมาตั้งแต่โบราณกาล ทุกสิ่ง ทุกอย่างที่ชาวบ้านคิดขึ้นเอง และนำมาใช้ในการแก้ไขปัญหาจึงเป็นการสร้างองค์ความรู้ของชุมชนทั้งทางกว้างและทางลึก โดยอาศัยศักยภาพที่มีอยู่ในการแก้ปัญหา และการดำเนินชีวิตได้ยังเหมาะสมกับยุคสมัย 2) วิเคราะห์วิถีชีวิตของชาวกูยในจังหวัดศรีสะเกษ พบว่า ชาวกูยส่วยใหญ่นับถือศาสนาพุทธควบคู่กับความเชื่อในเรื่องผีที่ก่อให้เกิดภูมิปัญญาของตนเอง ทั้งความเชื่อผี วิญาณ ได้แก่ ผีปู่ตาและผีบรรพบุรุษในสายตระกูล และความเชื่อแบบพราหมณ์หรือไสยศาสตร์นั้น เป็นความเชื่อทั่วไปของคนไทยที่เกี่ยวกับอำนาจเวทมนตร์ คาถาอาคมหรือพลังอำนาจสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เครื่องรางของขลัง โดยมีจุดประสงค์เพื่อโชคลาภ ชัยชนะ ความผาสุก ความปลอดภัยในชีวิตและการรักษาผู้ป่วยเป็นต้น
Downloads
เอกสารอ้างอิง
คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุ. (2544). วัฒนธรรมพัฒนาการทาประวัติศาสตร์เอกลักษณ์และภูมิปัญญาจังหวัดศรีสะเกษ. กรุงเทพมหานคร : คุรุสภา
งามพิศ สัตย์สงวน. (2545). สถาบันครอบครัวของกลุ่มชาติพันธุ์ในกรุงเทพมหานคร : กรณีศึกษาครอบครัวญวน. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์ราชวิทยาลัย.
ธวัช ปุณโณทก. (2527). ประวัติเมืองอีสานตอนล่าง พิจารณาด้านวัฒนธรรมและประชาคมในสมบัติอีสานใต้ ครั้งที่ 3 ศูนย์วัฒนธรรมวิทยาครูบุรีรัมย์ งานแสดงศิลปวัฒนธรรมแห่งชาติในเขตอีสานใต้ 14-16 มกราคม 2527. กรุงเทพมหานคร : ห้างหุ้นส่วน จำกัด ภาพพิมพ์.
บุรีรัตน์ สมัตถิยะ. (2541). ชุด “รู้เมืองไทย” ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ดินแดนแห่งอารยธรรมก่อนประวัติศาสตร์. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์ไทยวัฒนาพานิช.
ปรานี วงษ์เทศ. (2548). ประเพณี 12 เดือนในประวัติศาสตร์สังคม วัฒนธรรมเพื่อความอยู่รอดของคน. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์มติชน.
พระมหามิตร ฐิตปญฺโญ. (2562). “การพัฒนาคุณภาพชีวิตบนความหลากหลายวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ ในภาคอีสานตอนล่างของประเทศไทย”. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 38 (5): 6-7.
พิเชษ สายพันธุ์. (2556). การเปลี่ยนแปลงมุมมองศึกษากลุ่มชาติพันธุ์. เอกสารประกอบสัมมนาวิชาการประจำปี 2556. อีสาน ลาว ขแมร์ ศึกษาในกรอบประชาคมอาเซียน Isan-Laos-Khmer Studies in ASEAN Community. 28-29 พฤศจิกายน 2556 : มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี.
ไพฑูรย์ มีกุศล. (2545). การพัฒนาสังคมของกลุ่มชาติพันธุ์เขมรป่าดง. นนทบุรี : สาขาวิชาศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
ไพฑูรย์ มีกุศล. (2527). “ประวัติศาสตร์สังคมวัฒนธรรมภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทยศึกษากรณีหัวเมืองเขมรป่าดอย สุรินทร์ สังขะและขุขันธ์”. วิทยานิพนธ์ ศิลปศาสตรดุษฎีบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยวอชิงตัน.
ไพฑูรย์ เครือแก้ว. (2515). ลักษณะสังคมไทย. กรุงเทพมหานคร : เลียงเชียงเจริญ.
ภาษิต จิตรภาษา. (2538). “ส่วยคือใคร. ?”. วารสารศิลปวัฒนธรรม. 13 (9): 62-67.
สมทรง บุรุษพัฒน์. (2537). เรียนภาษาและชีวิตความเป็นอยู่ของชาวกูย-กวย (ส่วย) จากบทสนทนา.สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเพื่อพัฒนาชนบท มหาวิทยาลัยมหิดล. กรุงเทพมหานคร : บริษัทสหธรรมมิก จำกัด.
สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดศรีสะเกษ. ประวัติจังหวัดศรีสะเกษ. [ออนไลน์], [แหล่งที่มา] : http://province.m- culture.go.th/sisaket/pavatjungvat.htm[ 2 ธันวาคม 2566].
ชกร เวียงคำ. ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร. ความหลากหลายแห่งอัตลักษณ์การแต่งกายกลุ่มชาติพันธุ์ในจังหวัดศรีสะเกษ. [ออนไลน์], [แหล่งที่มา] : https://www.facebook .com/sac.anthropology/[ 25 มกราคม 2567].
อภิชาต ภัทธธรรม. (2556). ชนเผ่ากูย (Kui) กวย (Kuoy) หรือส่วย (Suay). วารสารการจัดการป่าไม้ 7 (14) : 54-63.
สัมภาษณ์ พระครูพิบูลธรรมาภิรัต. (6 มิถุนายน 2567). เจ้าคณะตำบลเมืองคง เจ้าอาวาสวัดใต้. อำเภอราษีไศล จังหวัด ศรีสะเกษ. สัมภาษณ์.
สัมภาษณ์ นายสำราญ บุญธรรม. (6 มิถุนายน 2567). รองผู้อำนวยการโรงเรียนเมืองคง (คงคาวิทยา). อำเภอราษีไศล จังหวัดศรีสะเกษ. สัมภาษณ์.
สัมภาษณ์ นายประสิทธิ์ ศรีสมุทร. (6 มิถุนายน 2567). ปราชญ์ชาวบ้าน. อำเภอราษีไศล จังหวัดศรีสะเกษ. สัมภาษณ์.
