ประเพณีและพิธีกรรมพระพุทธศาสนา

ผู้แต่ง

  • พระครูพิบูลพัฒนประสุต มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตสุรินทร์, สุรินทร์, ประเทศไทย
  • ธนรัฐ สะอาดเอี่ยม มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตสุรินทร์, สุรินทร์, ประเทศไทย

คำสำคัญ:

ประเพณี, พิธีกรรม, พระพุทธศาสนา

บทคัดย่อ

พิธีกรรมและประเพณีไทย หมายถึง กิจกรรมที่สืบทอดกันมาช้านาน มีเอกลักษณ์ของตนที่ชัดเจนของชาติตน โดยแบ่งออกได้ 2 ประเภท คือ พิธีกรรมและประเพณีทางพระศาสนา และขนบธรรมเนียมประเพณี มีคุณค่าทำให้พุทธศาสนิกชนได้มีโอกาสสร้างบุญกุศล มีโอกาสทำกิจกรรมร่วมกัน มีจิตใจแช่มชื่น และได้ปฏิบัติตามความเชื่อของสังคม เกิดจากแนวคิดของคนส่วนใหญ่ในสังคมยึดถือ พิธีกรรมและประเพณีในราชสำนักกล่าวถึง พระราชพิธีแรกนาขวัญ วันปิยมหาราช วันฉัตรมงคล วันมาฆบูชา สงกรานต์ วิสาขบูชา การทรงตั้งเปรียญ วันอาสาฬหบูชา เทศกาลเข้าพรรษา พระกฐินพระราชทาน พิธีกรรมและประเพณีเกี่ยวกับชีวิตกล่าวถึง พิธีโกนจุก สั่งสการ 12 อย่าง พิธีบรรพชา พิธีมงคลสมรส พิธีรับขวัญ การตั้งชื่อเด็ก พิธีปลูกเรือน พิธีตั้งศาลพระภูมิ พิธีกวนข้าวทิพย์ พิธีวางศิลาฤกษ์ พิธีทำบุญอายุ ถวายภัตตาหารพระภิกษุสงฆ์ การทำบุญในงานมงคล การทำบุญในงานอวมงคล และพิธีกรรมและประเพณีเกี่ยวกับเทศกาลและวันสำคัญทางพระพุทธศาสนากล่าวถึง พิธีวันมาฆบูชา พิธีวันอัฏฐมีบูชา พิธีวันวิสาขบูชา พิธีวันอาสาฬหบูชา พิธีวันเข้าพรรษา พิธีหล่อเทียนพรรษา พิธีออกพรรษา พิธีทอดผ้าป่า ประเพณีการเทศน์มหาชาติ ประเพณีการฝังลูกนิมิต ประเพณีการทำบุญตรุษไทย ประเพณีสารท ประเพณีวันขึ้นปีใหม่ ประเพณีสงกรานต์ ประเพณีลอยกระทง และประเพณีชักพระ

เอกสารอ้างอิง

กรมศิลปากร. (2565). พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ: การเปลี่ยนผ่านจากอดีตสู่ปัจจุบัน. กรุงเทพมหานคร: สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์.

บุญมี แท่นแก้ว. (2547). ประเพณีและพิธีกรรมพระพุทธศาสนา. กรุงเทพมหานคร: โอเดียนสโตร์.

ปาริชาติ ลาจันนนท์, และคณะ. (2567). การแสดงในพิธีกรรมภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่สะท้อนบริบททางสังคม กรณีศึกษาพิธีกรรมแห่นางแมวบ้านนางั่ว ตำบลนางั่ว อำเภอเมือง จังหวัดเพชรบูรณ์. วารสารมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 21(2), พฤษภาคม–สิงหาคม.

พงษ์ศิริ ยอดสา, และคณะ. (2565). จาตุรงคสันนิบาต (1): ที่มาของพุทธประเพณีมาฆบูชาในสังคมไทย. วารสารธรรมธารา, 8(2), กรกฎาคม–ธันวาคม.

สุปราณี สีนวลน้อย. (2552). ประเพณีและความเชื่อในการเลี้ยงเด็กช่วงขวบปีแรกของชาวมอญชุมชนหมู่บ้านบางกระดี่ เขตบางขุนเทียน กรุงเทพมหานคร (วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช).

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-04-21

รูปแบบการอ้างอิง

พระครูพิบูลพัฒนประสุต, & สะอาดเอี่ยม ธ. . (2025). ประเพณีและพิธีกรรมพระพุทธศาสนา. Journal of Buddhist Education and Research (JBER), 11(2), 410–420. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jber/article/view/283362