สวภาโวกติ : การพรรณนาธรรมชาติในเมฆทูตของกาลิทาส

บทคัดย่อ

           งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาวิเคราะห์อลังการชนิดสวภาโวกติและอลังการที่โดดเด่นด้านอื่นๆ ที่ปรากฎในเมฆทูตของกาลิทาส โดยใช้ทฤษฎีอลังการศาสตร์มาวิเคราะห์ความงามในด้านวรรณศิลป์ และ (2) ศึกษาวิเคราะห์อิทธิพลของเมฆทูตที่ส่งผลต่อวรรณคดีนิราศไทย

           ผลการวิจัย พบว่า เมฆทูต แต่งโดยกาลิทาส จัดเป็นขัณฑกาวยะ ประพันธ์เป็นประเภทร้อยกรอง การประพันธ์ใช้มันทากรานตาฉันท์ ฉันท์ชนิดนี้บทหนึ่งมี 4 บาท แต่ละบาทมี 17 พยางค์ แบ่งออกเป็น 2 ภาคคือ ภาคแรกชื่อ ปูรฺวเมฆ มี 63 โศลก ภาคหลังชื่อ อุตฺตรเมฆ มี 55 โศลก

           ในด้านอลังการ กาลิทาสได้สร้างสรรค์คุณค่าอลังการด้านเสียงและอลังการด้านความหมาย พบว่า อลังการด้านเสียง ได้แก่ ยมก และอนุปราส ประกอบด้วยเฉกานุปราส ลาฏานุปราส วฤตตยานุปราส ศรุตยานุปราส และอันตยานุปราส ส่วนอลังการด้านความหมาย พบว่า แบ่งออกเป็น 2 ลักษณะ คือ 1) อรรถาลังการในการพรรณนาธรรมชาติหรือสวภาโวกติ มีความโดดเด่นในมากที่สุด โดยแบ่งออกเป็น 5 ประเด็น คือ (1) การพรรณนาพืชนานาพรรณ (2) การพรรณนาแม่น้ำและภูเขา (3) การพรรณนาสัตว์ป่านานาชนิด (4) การพรรณนาเมืองและสิ่งปลูกสร้าง และ (5) การพรรณนาสภาพบุคคล 2) อรรถาลังการในการเปรียบเทียบธรรมชาติกับสิ่งต่างๆ เพื่อให้เห็นภาพพจน์ พบว่า มีอลังการ 11 ประเภท ได้แก่ (1) อุปมา (2) อุตเปรกษา (3) รูปกะ (4) วยติเรก (5) ประติวัสตูปมา (6) อากเษป (7) สมาโสกติ (8) ทีปกะ (9) นิทรรศนะ (10) เหตุ และ(11) เอกาวลี

           จากการศึกษาวรรณคดีนิราศไทย พบว่า เมฆทูตมีอิทธิพลส่งผลต่อวรรณคดีนิราศไทย แบ่งการวิเคราะห์เนื้อหาออกเป็น 5 ประเภท ได้แก่ 1) การพรรณนาเกี่ยวกับการคร่ำครวญถึงความรัก
2) การพรรณนาสอดแทรกความรู้ด้านสังคม 3) การพรรณนาเกี่ยวกับทัศนะของกวี 4) การพรรณนาส่งสารแสดงความในใจไปให้นางผู้เป็นที่รัก และ 5) การพรรณนาการหมุนเวียนของเวลา