บทบาทของวัดท้ายเกาะใหญ่ต่อวิถีชีวิตชุมชนไทย-มอญ บ้านท้ายเกาะใหญ่ ในอำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี

ผู้แต่ง

  • ว่าที่ร้อยตรีชนาคัลภ์กันยกร พันธ์หว้าทันกร คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร
  • สุพิชชา โตวิวิชญ์ คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร

คำสำคัญ:

บทบาทของวัด; วิถีชีวิตชุมชน ไทย-มอญ

บทคัดย่อ

         บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาบทบาทของวัดท้ายเกาะใหญ่ ต่อวิถีชีวิตชุมชนไทย-มอญ บ้านท้ายเกาะใหญ่ ในอำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี 2) เพื่อศึกษาความเชื่อมโยงระหว่างวัดท้ายเกาะใหญ่กับชุมชนไทย-มอญ บ้านท้ายเกาะใหญ่ ในการอนุรักษ์ฟื้นฟูมรดกทางวัฒนธรรมให้คงอยู่ต่อไปโดยมีแบบสัมภาษณ์ 2 ชุด ประกอบไปด้วยชุดที่ 1 แบบสัมภาษณ์ชาวบ้านและกรรมการวัด และชุดที่ 2 แบบสัมภาษณ์พระสงฆ์ โดยมีกลุ่มประชากรตัวอย่างที่เลือก ประกอบไปด้วย (1) กลุ่มชาวบ้าน 4 คน (2) กลุ่มกรรมการวัด 3 คน (3) กลุ่มพระสงฆ์ 3 รูป (4) กลุ่มวัด 3 รูป

           ผลการวิจัยพบว่า บทบาทของวัดท้ายเกาะใหญ่ต่อวิถีชีวิตชุมชนไทย-มอญ บ้านท้ายเกาะใหญ่ ยังมีความเชื่อมโยงและการอนุรักษ์ฟื้นฟูมรดกทางวัฒนธรรมอยู่โดยผ่านการทำกิจกรรม 1) ในส่วนของชาวบ้านและกรรมการวัด เช่น การจัดการศาสนสมบัติของวัด(การดูแล บำรุงรักษาและซ่อมแซมอาคารภายในวัด) การช่วยเหลือกิจกรรมต่างๆ ภายในวัด (งานสงกรานต์มอญ สรงน้ำพระแบบมอญ) และการทำกิจกรรมแทนพระสงฆ์ (การปฏิบัติงานศาสนพิธีต่างๆ) ล้วนแล้วสอดแทรกในการอนุรักษ์มรดกวัฒนธรรมมอญ 2) ในส่วนของวัด เช่นเป็นสถานที่จัดงานเทศกาล เป็นศูนย์ศิลปะและวัฒนธรรม และเป็นที่ประกอบพิธีกรรม ล้วนแล้วต้องใช้อาคารสถานที่ในการทำกิจกรรม 3) ในส่วนของพระสงฆ์ เช่น การอบรมทางจริยธรรม การเผยแพร่ธรรมะ การพัฒนาจิตใจ การส่งเสริมอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรม  4) ในส่วนของการเข้าใช้พื้นที่และสถานที่ภายในวัด โดยให้ความสำคัญกับศาลาการเปรียญ หอสวดมนต์ พระอุโบสถมาก จากรายการต่างๆ ที่กล่าวมาข้างต้นทำให้รู้ว่ามรดกทางวัฒนธรรมมอญของวัดท้ายเกาะใหญ่และชุมชนบ้านท้ายเกาะใหญ่ยังมีความเชื่อมโยงอย่างเหนียวแน่นตราบใดที่ยังมีกิจกรรมทางพระพุทธศาสนาอยู่

เอกสารอ้างอิง

กฤติน จันทร์สนธิมา. (2557). การบริหารจัดการศาสนสมบัติของวัดในพระพุทธศาสนา. กรุงเทพฯ: สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.

จวน เครือวิชาฌยาจารย์. (2548). ประเพณีมอญที่สำคัญ. กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร.

ฉัตรชัย ไชยโยธา. (2549). บทบาทพระสงฆ์กับการพัฒนา: กรณีศึกษาหลวงปู่เครื่อง สุภทฺโท วัดสระกำแพงใหญ่ อำเภออุทุมพรพิสัย จังหวัดศรีสะเกษ. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ.

นิตยา กนกมงคล. (2548). มองชีวิตคนปทุม จากโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ. กรุงเทพฯ: พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กรมศิลปากร.

พระมหากฤษฎา นันทเพรช. (2540). ทัศนคติของพระสงฆ์ต่อบทบาทการพัฒนาสังคม. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต. สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.

พระมหาทนงชัย บูรณพิสุทธิ. (2545). บทบาทของวัดกับชุมชนเมือง ในเขตบางรัก กรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหิดล.

พระมหาพีระพงษ์ พยัคกาฬ. (2549). ความสัมพันธ์ระหว่างวัดกับชุมชนในการจัดการ การเทศน์มหาชาติของล้านนา. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

พิชิต คำพลงาม. (2549). พระสงฆ์กับการพัฒนาท้องถิ่น กรณีศึกษาอำเภอภูเวียง จังหวัดขอนแก่น. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยราชภัฎเลย.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2551). การปกครองคณะสงฆ์ไทย. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

วศินา จันทรศิริ. (2549). พลิกตำนานอาหารพื้นบ้าน ไทย-มอญ. กรุงเทพฯ: บริษัท สุพีเรียพริ้นติ้งเฮาส์ จำกัด.

แสวง อุดมศรี. (2533). การปกครองคณะสงฆ์ไทย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สัมภาษณ์ ฉลวย พวงกาหลง. (25 ตุลาคม 2562). กรรมการวัด วัดท้ายเกาะใหญ่ อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี.

สัมภาษณ์ ณรงค์ เตมีศิลปิน. (25 ตุลาคม 2562). ชาวบ้านชุมชนมอญวัดท้ายเกาะใหญ่ อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี.

สัมภาษณ์ ทองคำ พลอยแมง. (25 ตุลาคม 2562). ชาวบ้านชุมชนมอญวัดท้ายเกาะใหญ่ อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี.

สัมภาษณ์ ทองหล่อ รำพัชรา. (25 ตุลาคม 2562). กรรมการวัด วัดท้ายเกาะใหญ่ อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี.

สัมภาษณ์ พยอม สุวรรณทรัพย์. (25 ตุลาคม 2562). กรรมการวัด วัดท้ายเกาะใหญ่ อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี.

สัมภาษณ์ พระครูบาดุสิต ชุตินธโร. (25 ตุลาคม 2562). พระสงฆ์ วัดท้ายเกาะใหญ่ อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี.

สัมภาษณ์ พระครูบาทอง อโสโก. (25 ตุลาคม 2562) พระสงฆ์ วัดท้ายเกาะใหญ่ อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี.

สัมภาษณ์ พระครูปลัดประมวล จารุวรรณโน. (25 ตุลาคม 2562). พระสงฆ์ วัดท้ายเกาะใหญ่ อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี.

สัมภาษณ์ อภิชาติ สุวรรณทรัพย์. (25 ตุลาคม 2562). ชาวบ้านชุมชนมอญวัดท้ายเกาะใหญ่ อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี.

สัมภาษณ์ อุษา บัดนิล. (2562, 25 ตุลาคม 2562). ชาวบ้านชุมชนมอญวัดท้ายเกาะใหญ่ อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2022-04-30

รูปแบบการอ้างอิง

พันธ์หว้าทันกร ว. ., & โตวิวิชญ์ ส. . (2022). บทบาทของวัดท้ายเกาะใหญ่ต่อวิถีชีวิตชุมชนไทย-มอญ บ้านท้ายเกาะใหญ่ ในอำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี. Journal of Buddhist Education and Research (JBER), 8(1), 21–40. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jber/article/view/256275

ฉบับ

ประเภทบทความ

Research Article