การจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน เรื่อง การออมและการลงทุน เพื่อพัฒนาทักษะความฉลาดรู้ทางการเงิน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนขนาดใหญ่พิเศษ จังหวัดอุตรดิตถ์

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบันและปัญหาการจัดการเรียนรู้เรื่องการออมและการลงทุนเพื่อพัฒนาทักษะความฉลาดรู้ทางการเงินของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนขนาดใหญ่พิเศษ จังหวัดอุตรดิตถ์ และ 2) พัฒนาการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐานเพื่อพัฒนาทักษะดังกล่าว การวิจัยเชิงคุณภาพนี้มีผู้ให้ข้อมูลหลักประกอบด้วยนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 จำนวน 9 คน และครูผู้สอนสังคมศึกษา จำนวน 6 คน จาก 3 โรงเรียนในจังหวัดอุตรดิตถ์ ใช้วิธีเลือกแบบเจาะจง กลุ่มเป้าหมายคือนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนอุตรดิตถ์ดรุณี จำนวน 31 คน เครื่องมือวิจัยประกอบด้วย 1) แนวคำถามสัมภาษณ์เชิงลึก และ 2) คู่มือการจัดการเรียนรู้ เรื่อง "คนจะรวยช่วยไม่ได้" ผลการวิจัยพบว่า ครูถ่ายทอดความรู้ได้ถูกต้องแต่ขาดประสบการณ์การลงทุนจริง ทำให้นักเรียนขาดตัวอย่างที่เป็นรูปธรรม นักเรียนเข้าใจแนวคิดพื้นฐานแต่ประสบอุปสรรคในการนำไปใช้จริง เนื้อหาเหมาะสมแต่ควรปรับให้ทันสมัย สื่อการเรียนรู้อย่างวิดีโอ อินโฟกราฟิก และเกมได้รับความสนใจมากกว่าสื่อแบบเดิม วิธีสอนเน้นการบรรยายมากกว่าการปฏิบัติ ส่งผลต่อการประยุกต์ใช้ความรู้ในชีวิตจริง การประเมินผลใช้แบบทดสอบและใบงาน นักเรียนเสนอควรมีกิจกรรมจำลองการลงทุนเพิ่มเติม ผู้วิจัยพัฒนาการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐานด้วยคู่มือ "คนจะรวยช่วยไม่ได้" ผลลัพธ์แสดงว่านักเรียนมีความรู้ ความเข้าใจ และตระหนักถึงความสำคัญของการออมและการลงทุนเพิ่มขึ้น ครูออกแบบกิจกรรมใช้สถานการณ์จำลองและปัญหากระตุ้นการเรียนรู้ ทำให้นักเรียนนำความรู้ไปใช้ในการวางแผนการเงินผ่านการทำบัญชีรายรับรายจ่าย การตั้งเป้าหมายการออม และการวางแผนจำลองการลงทุน

ทักษะความฉลาดรู้ทางการเงินพัฒนาครอบคลุม 3 ด้าน 1) ความรู้ทางการเงิน - นักเรียนเข้าใจหลักการออมและลงทุน วิเคราะห์ข้อมูลเพื่อตัดสินใจอย่างมีเหตุผล 2) พฤติกรรมทางการเงิน - นักเรียนวางแผนการเงินได้อย่างมีประสิทธิภาพ แสดงการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมที่เหมาะสม 3) เจตคติทางการเงิน - นักเรียนมีทัศนคติดีต่อการออม การลงทุน และการวางแผนการเงินในอนาคต การเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐานส่งเสริมการคิดวิเคราะห์ การทำงานร่วมกัน และการเรียนรู้จากประสบการณ์จริง ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการพัฒนาทักษะความฉลาดรู้ทางการเงินอย่างรอบด้าน