แนวทางการจัดการเรียนรู้ภาษาบาลีแก่ภิกษุสามเณรของสำนักเรียนพระปริยัติธรรมแผนกบาลี จังหวัดขอนแก่น
คำสำคัญ:
การจัดการเรียนรู้ภาษาบาลี; สำนักเรียนพระปริยัติธรรมแผนกบาลีบทคัดย่อ
การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาสภาพ การเปรียบเทียบ และเสนอแนวทางในการจัดการศึกษาสำนักเรียนพระปริยัติธรรมแผนกบาลี จังหวัดขอนแก่น การวิจัยครั้งนี้เป็นวิธีการวิจัยแบบผสานวิธีระหว่างการวิจัยเชิงปริมาณ และการวิจัยเชิงคุณภาพ กับกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย จำนวน 222 รูป กลุ่มเป้าหมายจำนวน 12 รูป/คน โดยใช้แบบสอบถามและแบบสัมภาษณ์ ในการเก็บข้อมูลวิจัย สถิติที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ ค่าความถี่, ค่าร้อยละ, ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน, และการเปรียญเทียบความแตกต่าง
ผลการวิจัยพบว่า
- สภาพการจัดการเรียนรู้ภาษาบาลีสำนักเรียนพระปริยัติธรรมแผนกบาลีจังหวัดขอนแก่น ทั้ง 5 ด้าน คือ ด้านหลักสูตร ด้านผู้สอน ด้านกิจกรรมการเรียนการสอน ด้านปัจจัยที่สนับสนุนต่อการจัดการเรียนการสอน ด้านการวัดผลและประเมินผล โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.31 เมื่อพิจารณาเป็นรายด้านพบว่า อยู่ในระดับมากทุกด้าน
- เปรียบเทียบพระภิกษุและสามเณรที่มี สถานภาพ อายุ และระดับชั้น มีความคิดเห็นต่อการจัดการเรียนรู้ภาษาบาลี สำนักเรียนพระปริยัติธรรมแผนกบาลี จังหวัดขอนแก่น โดยรวมไม่แตกต่างกัน และพระภิกษุและสามเณรที่มีอายุต่างกัน ความคิดเห็นต่อการจัดการเรียนรู้ภาษาบาลี สำนักเรียนพระปริยัติธรรมแผนกบาลี จังหวัดขอนแก่น ด้านหลักสูตร ด้านกิจกรรมการเรียนการสอน และด้านปัจจัยที่สนับสนุนต่อการจัดการเรียนการสอน แตกต่างกัน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ ระดับ 0.05
- แนวทางในการจัดการศึกษาสำนักเรียนพระปริยัติธรรมแผนกบาลี จังหวัดขอนแก่น ด้านหลักสูตรควรมีเนื้อหาที่เข้าใจง่ายต่อการศึกษา ด้านผู้สอนควรมีบุคคลากรครูที่มีความรู้แตกฉานในภาษาบาลี ด้านกิจกรรมการเรียนการสอนควรจัดมีวิธีการสอนที่เหมาะสมแก่ผู้เรียน ด้านปัจจัยที่สนับสนุนต่อการจัดการเรียนการสอน ควรมีการสนับสนุนจากสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติเข้ามาจัดงบประมาณสนับสนุนให้เพียงพออย่างต่อเนื่อง ด้านการวัดผลประเมินผล ควรมีการวัดผลที่หลากหลาย
เอกสารอ้างอิง
ประเวศน์ มหารัตน์. (2557). หลักการและวิธีการเขียนงานวิจัยวิทยานิพนธ์. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ปัญญาชน.
พระครูปริยัติธรรมากร ฐานวโร. (2558). สภาพการจัดการเรียนการสอนของครูสอนบาลีในสำนักเรียนพระปริยัติธรรมแผนกบาลี จังหวัดร้อยเอ็ด. วารสารมหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตร้อยเอ็ด. 4(2), 75-88.
พระมหาสิทธิชัย ชยสิทฺธิ. (2560). ภาษาบาลีกับการศึกษาคัมภีร์พระพุทธศาสนา. วารสารวิชาการธรรมทรรศน์. 17(3), 165-176.
พระมหาสุธรรม สุรตโน (แก้วเคน). (2560). แนวทางการพัฒนาหลักสูตรการศึกษาพระปริยัติธรรมแผนกบาลีสู่ความเป็นเลิศ. วารสารอนัมนิกาย. 1(1), 35-47.
พระราชกิจจานุเบกษา. พระราชบัญญัติการศึกษาพระปริยัติธรรม พ.ศ. 2562. สืบค้นเมื่อ 15 สิงหาคม 2563 จาก http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/A/050/T_0011.PDF.
พระราชปริยัติกวี. (2562). การศึกษาสงฆ์สมัยพุทธกาล. สารนิพนธ์พุทธศาสตรบัณฑิต 2562. 30-39.http://ir.mcu.ac.th/content/2562/02.pdf.
รายงานผลการสอบบาลีสนามหลวงคณะจังหวัดขอนแก่น ปีการศึกษา 2563. (2563). (อัดสำเนา)
วิกิพีเดีย. (2563). สารานุกรมเสรีสังคายนาในศาสนาพุทธ. สืบค้นเมื่อ 15 สิงหาคม 2563 จาก https://th.wikipedia.org/wiki/สังคายนาในศาสนาพุทธ.
นิยม ทองด้วง. ป.ธ. 4. ครูสอนพระปริยัติธรรมแผนกบาลี, สัมภาษณ์ 12 ธันวาคม 2563.
บรรจง คำยา. ป.ธ. 4. ครูสอนพระปริยัติธรรมแผนกบาลี, สัมภาษณ์ 12 ธันวาคม 2563.
พระครูศรีภัทราภิรักษ์. ป.ธ.6. อาจารย์ใหญ่สำนักเรียนวัดชัยศรี, สัมภาษณ์ 10 ธันวาคม 2563.
พระมหากรรชัย สุเมธี. ป.ธ. 4. ครูสอนพระปริยัติธรรมแผนกบาลี, สัมภาษณ์ 10 ธันวาคม 2563.
พระมหานฤทธิ์ นริสฺสโร. ป.ธ. 6. ครูสอนพระปริยัติธรรมแผนกบาลี, สัมภาษณ์ 12 ธันวาคม 2563.
สามเณรศรรัก ลาวทอง. ป.ธ. 4. ครูสอนพระปริยัติธรรมแผนกบาลี, สัมภาษณ์ 10 ธันวาคม 2563.
